Khi được ra mắt lần đầu tiên vào năm 1964, đồng hồ tiền xu đã “gây bão” trên toàn thế giới. Trong nhiều thập niên tiếp theo, các thương hiệu Thụy Sỹ bắt đầu yêu thích việc đưa những bộ máy siêu nhỏ của mình vào đồng hồ xu để chứng minh tay nghề chế tác đỉnh cao và sự khéo léo. Đến nay, những chiếc đồng hồ đặc biệt này đang trên đà khan hiếm và tăng giá trị, trở thành một vật phẩm sưu tầm được đông đảo giới mộ điệu khát khao bởi sự độc quyền.
Đ
ồng hồ tiền xu, đúng như tên gọi của nó, là chiếc đồng hồ được “cải tiến” từ một đồng xu được chia đôi một cách khéo léo theo chiều ngang để “lồng” bộ máy đồng hồ vào chính giữa. Thông thường, những đồng xu nguyên liệu sẽ được đấu thầu hợp pháp. Việc biến những đồng tiền này thành đồng hồ luôn là một đề tài thảo luận thú vị liên quan đến tính hợp pháp của chúng tại mỗi quốc gia. Đạo luật liên bang tại Hoa Kỳ quy định rằng bất kỳ ai “thay đổi một cách cố ý, bôi xấu, cắt xén, làm suy yếu, giảm bớt, làm sai lệch, mở rộng quy mô (đối với tiền xu) trên lãnh thổ Hoa Kỳ sẽ bị phạt tùy theo mức độ hoặc phạt tù không quá năm năm”. Vào đầu thế kỷ 20, một số thương hiệu đồng hồ đã sản xuất đồng hồ bằng đồng xu vàng bằng cách chọn đồng American Eagle $10 hoặc American Double Eagle $20 đã ngừng sản xuất. Vì vàng 22K không cứng bằng vàng 18K nên chỉ cần một sơ xuất nhỏ trong quá trình thao tác có thể sẽ làm hỏng cả chiếc đồng hồ. Do tỷ lệ thành công không cao nên đồng hồ xu ngày càng quý hiếm hơn.
Giá của những mẫu đồng hồ tiền xu hiếm có từ các “ông lớn” như Patek Philippe, Vacheron Constantin và Audemars Piguet đã tăng 20-25% trong hai năm qua, trong khi những chiếc đồng hồ tương tự của Corum, Eska và Piaget đã tăng 10-15%. Các nhà sưu tập đồng hồ đeo tay muốn “đổi gió” cho cuộc chơi của mình đã dần tìm đến đồng hồ bỏ túi vintage, và đặc biệt chú ý đến đồng hồ xu của các thương hiệu danh giá.à tháng 9.
Nhà đấu giá Heritage Auctions đã bán được 7 chiếc đồng hồ xu chỉ trong một phiên duy nhất, trong đó có một chiếc Patek Philippe Ref. 801 có giá 10 đô la năm 1980 nay được bán với giá 40.000 đô la.
Ông Christian Selmoni, Giám đốc phong cách và di sản tại Vacheron Constantin, cũng không muốn đặt mình ra ngoài cuộc chơi thú vị nay khi cố gắng mua lại những chiếc đồng hồ bằng xu cho bộ sưu tập cổ điển Les Collectionneurs của thương hiệu. Ông cho biết: “Những chiếc đồng hồ xu ẩn chứa nhiều câu chuyện mới mẻ, rất phức tạp và độc quyền”. Ông cũng chia sẻ giá đồng hồ xu của hãng đã tăng lên trong hai năm qua vì ngày càng có nhiều người quan tâm hơn đến Vacheron Constantin trên thị trường đồng hồ vintage. Trong khi kho lưu trữ của hãng bao gồm các tài liệu tham khảo về đồng hồ xu vào nửa sau của thế kỷ 19, chiếc đồng hồ đầu tiên của hãng được sản xuất năm 1927. Selmoni tin rằng những chiếc đồng hồ xu ban đầu được đặt hàng riêng và sau đó, giữa những năm 1960 và 1990, thương hiệu sản xuất 10-15 chiếc mỗi năm, với 90% ở dạng đeo tay.
Trong khi một chiếc đồng hồ xu của Vacheron Constantin cần hai đồng xu để tạo thành thì Piaget cũng đã “nối gót” Corum để chế tác ra những chiếc đồng hồ bằng cách cắt đôi một đồng xu. Borgeaud, một thợ kim hoàn của Piaget từ năm 1986 đến năm 2000, tiết lộ rằng ông đã phải mất 12 lần thử nghiệm chỉ để cố gắng hoàn thiện lò xo cho cơ chế mở nắp thông qua một nút bấm ở vị trí 3 giờ đã được nhấn để mở nắp đồng hồ.
Remi Guillemin, người đứng đầu bộ phận đồng hồ của nhà đấu giá Christie tại Geneva cho biết các nhà sưu tập đồng hồ ở châu Á, đặc biệt là Đài Bắc, đánh giá cao trình độ thủ công và khả năng thu nhỏ của đồng hồ xu. Kỷ lục về một chiếc đồng hồ đeo tay bằng đồng xu được bán tại nhà đấu giá này được thiết lập vào tháng 11 năm 2021, khi một chiếc Patek Philippe bằng vàng nạm kim cương chế tác năm 1992 với mặt số lộ khung được đấu giá và bán 600.000 đô la Hồng Kông (77.000 đô la Mỹ), gấp ba lần so với dự đoán. Đặc biệt, một lượng lớn những nhà sưu tập hoặc kinh doanh tiền xu cũng rất thích loại đồng hồ này bởi họ có thể đeo chúng trong các buổi giao dịch tiền xu với khách hàng.
Nhiều loại tiền tệ quốc tế đã được sử dụng để tạo nên đồng hồ xu, bao gồm đồng peso Mexico và đồng franc Pháp Napoléon III. Christie’s đã lập kỷ lục đấu giá cho một chiếc đồng hồ xu Audemars Piguet làm từ đồng 100 Franc Monaco bằng vàng với giá 47.000 USD vào năm 2018.
Một điều thú vị là trong khi hầu hết các nhà sản xuất Thụy Sỹ đã ngừng sản xuất đồng hồ xu từ đầu những năm 2000, nhưng Corum vẫn đều đặn sản xuất 50-100 chiếc mỗi năm, tùy thuộc vào các yếu tố như tìm được đồng xu thích hợp. Khoảng 30-40% số lượng sản xuất hàng năm để đáp ứng các yêu cầu đặc biệt từ khách hàng để chuyển đổi đồng xu yêu thích của họ thành đồng hồ. Thương hiệu cũng tiết lộ rằng nhu cầu của thị trường đang tăng lên nhưng hãng vẫn duy trì số lượng sản xuất ít ỏi nhằm đảm bảo tính độc quyền và độ quý hiếm cho đồng hồ xu.
Hai thiết kế ấn tượng hiện nay của Corum bao gồm Heritage Coin bằng vàng vàng và Heritage Coin bằng vàng sơn mài đen. Chúng đều vận hành bởi bộ máy tự động CO 082 với 42 giờ dự trữ năng lượng. Đồng hồ cung cấp các thông số giờ và phút đơn giản bên trong lớp vỏ đồng xu vàng 43mm.
Đồng xu di sản bằng vàng sử dụng đồng xu vàng đôi 22K (3N) của American Double Eagle và tô điểm bằng 75 viên kim cương nặng 0,15 carat. Phiên bản màu tối cũng sử dụng đồng xu vàng Double Eagle 22K của Mỹ, nhưng nó được hoàn thiện bằng phương pháp xử lý PVD màu bạc sẫm và các kim dùi cui đều đánh verni đen.
