Trong thế giới phẳng của thông tin vốn tràn ngập hình ảnh trực quan và video, có những người nghệ sỹ vẫn chọn cách tiếp cận truyền thống nhất – đồ họa bút chì – để kể một câu chuyện khác. Julie Kraulis, nghệ sỹ thị giác đến từ Toronto, là một trong những người tiên phong đó. Với bộ sưu tập Making Time, cô làm sống dậy những chiếc đồng hồ quan trọng nhất lịch sử qua bản vẽ chì cỡ lớn, trong đó mỗi tác phẩm là một chân dung độc bản và tái hiện từng chi tiết một cách mê đắm.
T
ừ xa, người ta tưởng là bức ảnh đen trắng: vỏ, dây kim loại, mặt số, bánh xe tourbillon, mọi chi tiết nguyên khối được phóng to lên vài mét đủ khiến bất cứ người yêu đồng hồ nào cũng phải dừng lại ngắm nhìn. Nhưng khi đến gần, người xem mới nhận ra: đó không phải là ảnh, mà là đường nét graphite mảnh mai, ánh sáng và ánh phản chiếu của kim loại và da; là hạt bụi đá trên vành bezel, vết trầy nhẹ, bóng patina lịch sử, … tất cả được Julie lưu giữ lại bằng chiều sâu cảm xúc và sự tỉ mỉ viên mãn.DỆT CẢM HỨNG BẰNG MẮT NHÌN NGHỆ THUẬT
Người ta thường hỏi Julie rằng cô đam mê đồng hồ từ khi nào? Thực ra, cô từng có một khoảng thời gian không bao giờ đeo đồng hồ, đơn giản là vì thời gian không cần hiện diện trong đời sống hàng ngày của cô. Cô sống theo nhịp cảm xúc và trực giác, không bị giới hạn bởi phút giây. Nhưng khi tiếp xúc với thế giới micro-mechanics của đồng hồ, cô mới thấy mình bị lôi cuốn như một định mệnh không thể tránh khỏi.
Julia từng chia sẻ: cô là người yêu vẻ đẹp trường tồn, bị thôi thúc bởi những thiết kế có vòng đời dài hơn cả tuổi thọ con người, tựa như chiếc Daytona của Paul Newman, Submariner của Steve McQueen, hay A. Lange & Söhne Datograph – những mẫu đồng hồ vượt qua thời gian để trở thành biểu tượng. Đó là giá trị nghệ thuật, thẩm mỹ và kỹ thuật mà Julie muốn khai thác, tái hiện bằng tay và graphite.
CÔNG CỤ KHIÊM NHƯỜNG TẠO NÊN TÁC PHẨM XA XỈ
Julie chọn Staedtler Mars Lumograph – loại bút chì mà cha và ông nội cô, những kỹ sư giàu kinh nghiệm, đều từng dùng. Từ cây bút đơn giản ấy, cô tạo ra những tác phẩm tỉ mỉ mất từ 250 đến 450 giờ để hoàn thành một bản vẽ cỡ lớn, sử dụng hàng chục cây chì, trên giấy Arches cao cấp. Màu đen-trắng của graphite thoạt nhìn thấy đơn giản, nhưng để đạt được lớp transition mịn như vải satin hay bóng kim loại áp lực nhẹ nhất cũng là cả một kỳ công.
Quy trình khởi đầu bằng sự nghiên cứu kỹ lưỡng: Julie dành nhiều giờ đọc, tìm hiểu lịch sử, đời sống của từng chiếc đồng hồ cô sẽ vẽ, từ đó họa nên câu chuyện cảm xúc riêng. Sau đó, cô đợi cho ý tưởng “ủ men” vài tuần, rồi mới bắt đầu vẽ. Cách tiếp cận này giúp mỗi tác phẩm có chiều sâu vượt khỏi hình ảnh máy móc bề ngoài để trở thành một bản giao hưởng giữa thời gian, thiết kế và ký ức.
Tác phẩm của Julie thường được trưng bày tại những không gian đẳng cấp: từng xuất hiện tại boutique A. Lange & Söhne ở New York, hay treo bên cạnh những mẫu Datograph thực, khiến người xem không phân biệt được đâu là bản vẽ, đâu là đồng hồ thật. Nhiều người đã đứng bên tranh của cô đến hơn 10 phút, mê mải nghiên cứu từng chi tiết siêu nhỏ – vết vân trầy, bóng phản chiếu, dấu patina… rồi bừng tỉnh nhận ra rằng đây là nghệ thuật bằng graphite.
Chiếc Datograph từng khiến cô mất hơn 400 giờ để hoàn thiện. Julie gọi đó là thử thách khó nhất từng làm: không chỉ vì cơ chế phức tạp, mà còn bởi viền bezel tinh tế đến từng micron, bề mặt mặt số đồng nhất… mọi thứ đều cực kỳ đòi hỏi sự tập trung và kiên trì.
Dù là nghệ sỹ, Julie không dừng lại ở việc mô tả hình thức; cô mong muốn hiểu hơn về cấu trúc nền tảng khiến đồng hồ hoạt động: bộ máy. Cô đang theo khóa học watchmaking tại Horological Society of New York , tiếp cận kỹ hơn mạch cơ học, nguồn cảm hứng tương lai để chuyển sang vẽ cả mặt lưng và bộ chuyển động phức trạng. Khát vọng ấy vừa bao hàm trí tuệ vừa là tinh thần đam mê ở mức thẩm mỹ cao nhất.
Ngoài đồng hồ, Julie vẫn duy trì những dự án sáng tạo khác như in ấn, dệt vải, làm nghệ thuật đa ngành. Cô miêu tả bản thân như người bị thôi thúc “luôn tạo ra thứ gì đó”, luôn chuyển động giữa sự tập trung cao nhất và nhu cầu thay đổi để làm mới mình. Và, bộ sưu tập nặng ký về thời gian mới chỉ là phần khởi đầu của ước mơ lớn hơn. Julie tin rằng sự quyến rũ của đồng hồ không chỉ nằm ở vẻ ngoài sáng bóng mà ở câu chuyện nó kể: về kỹ thuật, lịch sử, những vết trầy tự nhiên và khoảnh khắc con người giành lại thời gian từng giây. Cô đang ghi lại nó bằng graphite – chất liệu giản dị nhưng chứa đựng những lớp văn hóa và kỹ thuật phức tạp phía sau. Mỗi bản vẽ là của cô là cuộc đối thoại giữa nghệ thuật và kỹ thuật, giữa tĩnh và động. Với hàng trăm giờ miệt mài trên từng tác phẩm, Julie tạo ra những cánh cửa mở ra thế giới của phút giây: không phải để đếm, mà để chiêm ngưỡng và suy ngẫm.
